از هنگام ظهور عصر تلویزیون اندازههای تصویر مختلفی استفاده شد تا اینکه دو سیستم “پال” و”ان تی اس سی” بهصورت استاندارد مورد تأیید قرار گرفت، در سیستم پال ابعاد تصویر به ترتیب طول و ارتفاع، ۷۲۰ در ۵۷۶ پیکسل است و در سیستم ان تی اس سی ابعاد تصویر ۷۲۰ در ۴۸۰ پیکسل است.
پس از ظهور عصر دیجیتال ابتدا تصاویر فیلمها کوچک بودند و با اندازه ۳۲۰ پیکسل در ۲۵۵ پیکسل بهعنوان VCD عرضه شدند و پس از آن DVD با فرمت PAL در اندازه ۷۲۰ در ۵۷۶ و با فرمت NTSC با اندازه ۷۲۰ در ۴۸۰ پیکسل عرضه شد که همان سیستم تلویزیونهای لامپی بود و با استاندارد DV شناخته میشوند.
با پیشرفت فنّاوری اندازه تصاویر فیلمها بزرگتر شدند و استاندارد HD با اندازه ( (resolution1280 در ۷۲۰ به وجود آمد و پسازآن fullHD با اندازه ۱۹۲۰ پیکسل در ۱۰۸۰ پیکسل عرضه شد . و در چند سال اخیر فرمت ۴K با اندازه ۳۸۴۰ در ۲۱۶۰ پیکسل عرضهشده که دیگر در این فرمت از p و i خبری نیست. و جدیداً فرمت ۸K با اندازه ۷۶۸۰ در ۴۳۲۰ عرضهشده که فرمت آینده است.
در صنعت سینما استاندارد دیگری وجود دارد به نام ۲K با اندازه ۳۸۴۰ در ۲۱۶۰ پیکسل، که نگاتیوهای قدیمی ۳۵ میلیمتری با این اندازه اسکن میشوند و استاندارد دوربینهای فیلمبرداری جدید سینما نیز ۲k یا ۴K است.
مفهوم فیلد یا اینترلیس (interlace)
گاهی حرف p یا i پس از اندازه ارتفاع ذکر میشود مثلاً ۵۷۶P یا ۴۸۰i در اینجا p مخفف progressive و i مخفف interlace است که p نمایانگر ارتفاع کامل و i نمایانگر فیلد یا ارتفاع نیمه است برای توضیح کاملتر، مثلاً در ۴۸۰i ما بهجای ۴۸۰ ردیف پیکسل افقی، ۲۴۰ ردیف پیکسل داریم و ۲۴۰ پیکسل دیگر در نیم فریم بعدی قرار دارد( لطفاً بهعکس زیر توجه کنید) به این صورت که یک تصویر مانند دو شانه فرورفته در یکدیگر از هم جداشده و به دو فریم متوالی تبدیل میشود که پشت سر هم قرارگرفته و به ترتیب نمایش داده میشوند.
بنابراین اگر هنگام بررسی یک فیلم، مانند فیلم زیر متوجه خط های شانه مانند در حرکات سریع شدید، این نشانگر interlace بودن فیلم است که میتوان با فیلتر آن را تبدیل به progresive نمود، و یا پروژه را روی تنظیم interlace قرار داد و خروجی گرفت.
این به دلیل ضعف تلویزیونهای قدیمی بود که به دلیل عدم دقت کافی نمیتوانستند بیش از ۲۴۰ ردیف در ntsc یا ۲۸۸ ردیف در سیستم pal را نمایش دهند. البته با پیشرفت دستگاههای ضبط و پخش جدید، این سیستمp و i در حال از بین رفتن هستند و سیستم پخش تلویزیون ایران دیگر از این سیستم استفاده نمیکند و تقریباً نیازی به درک عمیق از این سیستم نیست.
نسبت ابعاد تصویر (image accept)
در مبحث اندازه تصاویر گاهی با عبارتی به نام accept ratio مواجه میشویم که منظور نسبت اندازه طول تصویر به عرض آن است و برای فرمت PAL و NTSC قدیمی عبارت ۴:۳ یا ۱.۳۳ و برای فرمت HD و FULLHD عبارت ۱۶:۹ یا ۱.۷۷ به کار میرود که از تقسیم طول تصویر به عرض تصویر به دست میآید.
اندازههایی که صحبت شد تنها بخشی از اندازههای تصاویر فیلمها هستند که معمولتر و پرکاربردتر هستند و برای اطلاع کامل از انواع فرمت اندازهها میتوانید به وبسایت ویکیپدیا مراجعه کنید.
2 دیدگاه
سعید
سلام علی آقا. مطالب بسیار مفیدی در سایتتون قرار دادین ممنونم. فقط جسارتا فک میکنم اشتباه لبی رخ داده که aspect (به معنای وجه)، accept نوشته شده. مچکرم.
علی جعفری
سلام و با سپاس سعید آقای عزیز، اصلاح گردید.